Orang-oetans: hoveniers van het regenwoud en voelende wezens. Ik zou een lange lijst van benamingen kunnen maken die al hun opmerkelijke vaardigheden beschrijven, maar deze twee zijn voldoende om ons te realiseren dat we in actie moeten komen en de handen uit de mouwen moeten steken om de orang-oetan en zijn leefgebied te redden.

De bossen van Borneo en Sumatra zijn schatkamers van biodiversiteit. Vergelijkingen met andere landen zijn zinloos. Biodiversiteit – de verscheidenheid aan leven – vormde de wereld waarin wij nu leven en wat we in de toekomst nodig hebben om in onze behoeften te voldoen. Denk aan nieuwe voedselgewassen, nieuwe medicijnen, technologische ontwikkelingen gebaseerd om biomimicry, enzovoort. Orang-oetans zijn niet slechts een deel van die biodiversiteit. Ze kunnen ons zelfs meer over planten en medicijnen leren. Ze zijn bovendien verantwoordelijk voor de verspreiding en goede ontkieming van de zaden van veel verschillende planten die in het regenwoud voorkomen. Hun leefgebied – het laaglandregenwoud – is het ecosysteem met de hoogste biodiversiteit op aarde. Het is ook het ecosysteem dat ook het meest voor menselijk gebruik is ontgonnen. Het beschermen van de orang-oetan betekent in feite de bescherming van onze eigen toekomst. Lange-termijnbelangen moeten de overhand krijgen op niet-duurzame korte-termijnwinsten.

Ik heb tijdens veel gelegenheden over orang-oetans gesproken als mijn vrienden. En over hun bijzondere vaardigheden om zelf ons, gecompliceerde mensen, te begrijpen. Ik heb geschreven over hun empathisch vermogen en hun vermogen om langdurige relaties aan te gaan die zijn gebaseerd op genegenheid. Relaties die soms tientallen jaren overspannen, zoals mijn band met Uce, de eerste orang-oetan die ik weer vrijliet in het wild. De fotograaf die mij met Uce en haar zoontje Bintang fotografeerde (zie onder), gaf haar een aantal polaroids van deze ontmoeting in het regenwoud waar zij inmiddels al jaren leefde. Een jaar lang zocht ze regelmatig de verzorgers op om de foto opnieuw te bekijken.

Willie Smits met Uce en haar zoontje Bintang

Het is droevig dat na drie decennia de orang-oetans nog steeds onze hulp nodig hebben. De coronapandemie maakt het er niet makkelijker op en met natuurrampen veroorzaakt door klimaatverandering waardeer ik het zeer dat wij nog steeds door zoveel organisaties om hulp worden gevraagd. Het is een moeilijk tijd voor ons allemaal, maar als je kunt, denk dan ook aan onze roodharige neven in nood op deze 19^de augustus en help ons op wat voor manier dan ook.

Willie Smits, 19 augustus 2021
Oprichter van de Borneo Orangutan Survival Foundation
Oprichter van het Sintang Orangutan Center