In de afgelopen maanden hebben de medewerkers van het Sintang Orangutan Center (SOC) weer veel werk verzet. We geven je er weer graag een update van.

Sintang

Permanente composthoop

Afgelopen januari heeft het SOC een permanente compostbak gemaakt, waar al het afval uit de orang-oetanverblijven in wordt gestort. Zit de bak vol, dan wordt hij leeggehaald door werknemers van broeder Piet. Broeder Piet is een van oorsprong Nederlandse missionaris die in Sintang een bouw- en loonbedrijf heeft opgezet. Hij is opgeleid tot ingenieur en ontwikkelt o.a. kleine vergistingsinstallaties en andere makkelijk toepasbare hulpmiddelen voor de land- en tuinbouw.

Nieuwe composthoop in het opvangcentrum. | Foto: SOC

Onderhoud aan de verblijven

Orang-oetanbaby’s worden groot. En ze proberen graag dingen uit. Als ze sterker en actiever worden, gaat soms wel eens wat kapot. De verzorgers moeten daarom dagelijks controleren of de verblijven nog in orde zijn, zodat de orang-oetans niet kunnen ontsnappen of zich kunnen verwonden. Elke verzorger is daarom ook een beetje een monteur. Als er geen expert nodig is, doen ze zelf het timmer-, las- en schilderwerk.

Klein onderhoud doen de verzorgers zelf. | Foto: SOC

Bezoek kleuterscholen

In februari hebben in totaal 140 leerlingen van twee kleuterscholen samen met hun leraren en ouders het SOC bezocht. In het longhouse vlakbij het opvangcentrum gaven medewerkers van het SOC les over hoe belangrijk het is om goed voor de natuur en dieren te zorgen, met name voor bedreigde soorten als de orang-oetan. De kinderen mochten ook in groepjes en op een afstandje de orang-oetans en twee krokodillen in het opvangcentrum zien en vragen stellen aan de verzorgers.

Kinderen krijgen les over het regenwoud en orang-oetans. | Foto: SOC

Tembak

Nieuwe gedragskundigen en ecologen

Sinds februari volgt Muhklis, een nieuwe werknemer van het SOC, een training op het gebied van gedrag en ecologie. Twee andere medewerkers zijn hier al in getraind. Als Muhklis zijn training straks heeft afgerond, kunnen zij drieen afwisselen worden ingezet in het opvangcentrum in Sintang, in het oefenbos in Tembak en in het vrijlatingsgiebd in nationaal park Betung Kerihun. Later, als het nieuwe oefenbos in Jerora in gebruik wordt genomen, kunnen ze ook daar worden ingezet. Hun doel is om enerzijds te onderzoeken of de orang-oetans voldoende vaardigheden leren en voedsel kunnen vinden zodat ze later zelfstandig in het wild kunnen overleven. Anderszijds onderzoeken zij welke impact de orang-oetans hebben op hun leefomgeving.

Slijmmonsters

In februari heeft het SOC ook bloed- en slijmmonsters afgenomen van Joy, Bembi en Molly, de drie orang-oetanvrouwtjes die in april zijn vrijgelaten. Deze monsters zijn naar laboratoria in Jakarta gestuurd. De bloedmonsters worden gebruikt om het DNA van de drie orang-oetans te verzamelen. Aan de hand van de slijmmonsters is onderzocht of de orang-oetans geen infectieziekten bij zich dragen, waarmee zij na hun vrijlating in het wild andere dieren mee kunnen besmetten. Na het afnemen van de monsters zijn de drie orang-oetans ook gechipt zodat ze na hun vrijlating met telemetrie-apparatuur gevolgd konden worden. Daarna zijn ze tot aan hun vrijlating afgezonderd geweest, zodat zij niet vlak voor hun vrijlating alsnog besmet konden raken.

Paraveterinairen nemen bloed- en slijmmonsters. | Foto: SOC

Nieuwe groepsindeling

De orang-oetans in het oefenbos zijn opgedeeld in twee groepen. Deze groepen zitten afwisselend een week in het bos zelf of een week in een van de verblijven. Het is niet mogelijk om alle orang-oetans gelijktijdig in het bos te houden. Het bos kan zich dan niet snel genoeg herstellen. Nadat Molly, Bembi en Joy in quarantaine waren geplaatst, kon de twee groepen opnieuw indelen. Bij het maken van een nieuwe indeling, analyseren de verzorgers de onderlinge verhoudingen tussen de orang-oetans. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar bestaande vriendschappen tussen orang-oetans, maar ook naar relaties waarbij een orang-oetan bijvoorbeeld van een andere orang-oetan bepaalde vaardigheden leert, zoals boomklimmen.

Jerora

In Jerora wordt momenteel een nieuw oefenbos ingericht. Hierdoor kunnen de orang-oetans in het opvangcentrum sneller worden overgeplaatst en komt er ruimte vrij voor orang-oetans die nu nog in gevangenschap leven.

De afgelopen maanden is er met het hout dat is gekapt op de plekken wat het hek moet komen een tijdelijke verharding op de toegangsweg aangebracht. Later is daar ook een laag grond en zand overheen gelegd. Dankzij deze tijdelijke verharding konden vervolgens de materialen worden geleverd die nodig zijn voor de bouw van de nachtverblijven en het hekwerk rondom het oefenbos.

Verharding van de weg naar het oefenbos in Jerora. | Foto: SOC

Nachtverblijven

Net als in Tembak komen er in het oefenbos in Jerora verschillende nachtverblijven. De fundering is inmiddels gelegd en de verschillende onderdelen van de verblijven zijn in Sintang al in elkaar gezet. De verblijven worden 3 m breed, 6 m lang en 3 m hoog en zullen binnenkort worden gemonteerd. De verblijven worden op palen gemonteerd zodat vuil – uitwerpselen, voedselresten – op een betegelde ondergrond valt en de verblijven makkelijk schoongehouden kunnen worden. Het vuil wordt opgevangen in een grote sceptic tank die naast de verblijven is ingegraven.

De palen waar later de nachtverblijven op worden gemonteerd. | Foto: Orangutan Rescue

Betung Kerihun

In april zijn Joy, Bembi en Molly vrijgelaten in nationaal park Betung Kerihun. Jojo, Cemong en Juvi zijn daar afgelopen november al vrijgelaten. Om te zien of de dieren zich goed aan hun nieuwe leefomgeving kunnen aanpassen, is er vlakbij het vrijlatingsgebied een basiskamp waar permanent mensen van het SOC bivakkeren. Met het oog op de vrijlating van Molly, Bembi en Joy zijn er afgelopen voorjaar vier extra mensen aangenomen. Ze zijn inmiddels ook getraind. In totaal zijn er in het basiskamp nu 12 waarnemers die in teams om toerbeurt de orang-oetans volgen; 1 gedrags- en ecologiedeskundige; 1 paramedicus, en een 1 schipper.

Cemong en Jojo in Betung Kerihun | Foto: SOC